De telegraaf
Tot het begin van de 19e eeuw blijft telecommunicatie – afkomstig van het Griekse ‘tèle’ (ver) en het Latijnse ‘communicare’ (mededelen) - beperkt tot het uitzenden van auditieve of optische signalen.
Een voorbeeld hiervan is de semafoor van Claude Chappe (1763-1805), die vooral onder het Napoleontische bewind wordt gebruikt voor de snelle overdracht van militaire informatie en beursberichten. Dit soort optische telegrafie biedt echter beperkte mogelijkheden en maakt seinen bij slecht weer of duisternis al helemaal onmogelijk . Wetenschappers en uitvinders gaan dan ook gedreven op zoek naar een manier om via elektrische impulsen te communiceren. Een van hen is de kunstschilder en uitvinder Samuel Morse (1791-1872). Hij slaagt er in 1844 in om een bericht te seinen over een 64 km lange telegraaflijn tussen Washington en Baltimore. De basis van zijn uitvinding berust op het openen en sluiten van een elektrische kring die hij gebruikt als zender en een elektromagneet die bij ontvangst het signaal omzet in beweging. Dankzij het nieuwe codesysteem, de ‘morsecode’, kan deze beweging worden vertaald in letters en cijfers.
België neemt de eerste morsetoestellen in 1853 in gebruik. Een klassiek toestel bestaat uit een veermotor die een papierband aandrijft. Wanneer de telegrafist op zijn morse – of seinsleutel drukt (kort = punt, lang = streep) stuurt hij volgens dit ritme een elektrische stroomstoot door de lijn. De elektromagneet in de ontvanger zorgt voor een overeenkomstige afdruk op de papierband. Door gebruikt te maken van een ‘sounder’ of ‘klopper’ kan de telegrafist de boodschap ook op het gehoor ontleden. Een geoefende telegrafist kon uit het geratel van klikklakgeluiden tot 30 à 40 woorden per minuut ontvangen.
